Resultaten inventarisatie AI in gezondheid en zorg bekend

Het programma Waardevolle AI voor gezondheid van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft KPMG laten inventariseren welke artificiële intelligentie (AI) toepassingen in Nederland op dit moment voor gezondheid en zorg worden ingezet in de praktijk. De resultaten van de inventarisatie zijn samengevat en beschikbaar.

KPMG heeft in opdracht van VWS, in de periode van juni – augustus 2020, 400 toepassingen geïdentificeerd die in de zorgpraktijk in pilot getest of in de praktijk gebruikt worden (scope van het onderzoek). Een nadere analyse via verdiepende vragenlijsten heeft inzicht gegeven in 111 AI-toepassingen (40% van de mensen heeft geantwoord). Met de inventarisatie is inzicht verkregen in welke AI-toepassingen momenteel in de zorg in Nederland gebruikt of getest worden en voor welke vraagstukken zij een oplossing bieden.

De belangrijkste bevindingen van KPMG zijn onder andere:

  • De medisch-specialistische sector is koploper (64%) wat betreft het aantal AI-toepassingen in de pilot-fase en verder. De meeste toepassingen richten zich op analyse van beelden (CT-scans, MRI-scans en fundusfoto’s). Sectoren waarin nog relatief weinig gebeurt zijn de gehandicaptenzorg en de jeugdzorg;
  • AI-toepassingen worden het vaakst ingezet in de start van het zorgtraject (35%), voor diagnostiek. Als onderdeel van de behandeling komt minder vaak voor (6%);
  • De AI-toepassingen maken het vaakst gebruik van patroonherkenning (29%), gevolgd door beeldherkenning (24%) en natural language processing (NLP) (16%);
  • Naast het betrekken van patiënten wordt er in de fases van pilot en (pre)productie veel samengewerkt met andere partijen bij de ontwikkeling van AI-toepassingen, zoals tussen een kennisinstelling, technologiebedrijf of zorginstelling. Het delen van data en modellen onderling wordt als lastig ervaren, maar het samenwerken lijkt wel bevorderlijk voor het succes;
  • De meeste AI-toepassingen hebben als doel het verbeteren van de zorgkwaliteit (77%) of het verbeteren van de doelmatigheid van zorg (76%).

Download de volledige samenvatting.

Integrale aanpak

Volgens het programma bevestigen de resultaten de noodzaak tot een integrale aanpak om de waarde van betrouwbare en mensgerichte AI op grotere schaal voor gezondheid en zorg te laten werken. De geïnventariseerde toepassingen worden veelal nog op kleine schaal toegepast en nog niet in alle sectoren benut. Het concentreert zich op toepassingsgebieden waar AI in de praktijk reeds ervaren wordt. Het gaat dan om beeld verwerkende technieken, veelal in de diagnostiek en aan het begin van het zorgproces.

Input voor co-creatie

De uitkomsten van deze inventarisatie kunnen voor verschillende doeleinden ingezet worden en bieden een feitelijk beeld van de stand van zaken in Nederland. De zorgbestuurders/ zorgverleners kunnen makkelijker domeinen identificeren waar AI-toepassingen een steentje kunnen bijdragen. Ontwikkelaars van AI-toepassingen kunnen de uitkomsten gebruiken om het speelveld waarin zij opereren verder in kaart te brengen. Het geeft hen mogelijk inspiratie waar kansen liggen om nieuwe toepassingen te ontwikkelen. De inventarisatie biedt daarnaast handvatten om samen met het veld succesvolle AI in de zorg in Nederland verder vorm te geven.

Programmamanager Annemieke Nennie: “De inventarisatie dient als nulmeting en geeft waardevolle input voor co-creatie op kansen en belemmeringen. Bijvoorbeeld om in te schatten waar kansen liggen voor opschaling. Of ook als input voor een toekomstig onderzoek. Bijvoorbeeld om de mate van implementatie van AI in de toekomst te kunnen volgen.”

De nulmeting geeft een basis om de vorderingen op AI voor gezondheid en zorg in Nederland over de jaren heen te kunnen volgen. VWS wil met de resultaten samen met het zorgveld doorgaan met het programma Waardevolle AI voor gezondheid, waaronder de ondersteuning van de Nederlandse AI Coalitie Gezondheid en Zorg en de wegwijzer www.datavoorgezondheid.nl.