Maatschappelijke kosten en baten van toepassing van artificiële intelligentie in de zorg
Deze verkennende maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) laat zien wat de mogelijkheden voor de inzet van AI-toepassingen in de zorg tot op heden zijn. Het gaat daarbij niet alleen om de financiële effecten voor de directbetrokkenen, maar om alle mogelijke effecten van een maatregel die invloed hebben op de welvaart voor álle partijen in de samenleving, zoals effecten op de volksgezondheid en het milieu. Het geeft inzicht in de vraag of de investering of het beleidsvoornemen leidt tot een hogere maatschappelijke welvaart en, zo ja, in welke mate.
Deze MKBA is uitgevoerd in opdracht van het programma Waardevolle AI voor gezondheid van de directie Informatiebeleid van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het programma helpt zorgpartijen om de ervaren waarde(creatie) door benutting van artificiële intelligentie (AI) voor gezondheid te vergroten. Voor het ontwikkelen van opschaalbare en breed-inzetbare toepassingen moet er op vele onderdelen geïnvesteerd worden: het opzetten van grote datasets, de technologie, het ontwikkel- en implementatietraject zelf, de nodige juridische en beleidsmatige voorzieningen en de samenwerking tussen verschillende partijen. De juiste toepassing van AI lijkt voor de gezondheidszorg grote mogelijkheden te bieden die deze investeringen rechtvaardigen.
Worden deze mogelijkheden ten volle benut? Dit rapport verkent in hoeverre dit het geval is, wat de redenen hiervoor zijn en wat hieraan kan worden gedaan, aan de hand van de volgende onderzoeksvragen:
- Blijven er mogelijkheden voor (rendabele) AI tot op heden on(der)benut? En zo ja, welke mogelijkheden blijven onderbenut en wat is de potentiële opbrengst van deze AI toepassingen?;
- Indien deze mogelijkheden onderbenut blijven, is vervolgens de vraag aan de orde waarom? Is hier sprake van marktfalen of overheidsfalen (stelselfalen)?
- Wat te doen om deze knelpunten te ondervangen en tot betere benutting te komen?